प्रधानमंत्री आवास योजना – शहरी Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme
प्रधान मंत्री आवास योजना-शहरी Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme (PMAY-U), जून 2015 पासून राबविण्यात येत आहे, सर्व पात्रांना सर्व हवामान पक्की घरे प्रदान करण्यासाठी गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्रालय (MoHUA) अंतर्गत भारत सरकारद्वारे राबविण्यात येत असलेल्या प्रमुख प्रमुख कार्यक्रमांपैकी एक आहे. राज्ये/केंद्रशासित प्रदेश/केंद्रीय नोडल एजन्सीद्वारे देशाच्या शहरी भागातील लाभार्थी. या योजनेत देशातील संपूर्ण शहरी क्षेत्राचा समावेश आहे, म्हणजे, २०११ च्या जनगणनेनुसार सर्व वैधानिक शहरे आणि त्यानंतर अधिसूचित नगरे, अधिसूचित नियोजन/विकास क्षेत्रांसह ही योजना चार निकषद्वारे राबविण्यात येत आहे: लाभार्थी नेतृत्व बांधकाम/वर्धन (BLC), भागीदारीतील परवडणारी घरे (AHP), इन-सीटू झोपडपट्टी पुनर्विकास (ISSR) आणि क्रेडिट लिंक्ड सबसिडी योजना (CLSS). ऑगस्ट 2022 मध्ये, केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 31 मार्च 2022 पर्यंत आधीच मंजूर घरे पूर्ण करण्यासाठी CLSS वगळता सर्व अनुलंबांसह 31 डिसेंबर 2024 पर्यंत PMAY-U सुरू ठेवण्यास मान्यता दिली आहे.
PMAY-U अंतर्गत सर्व घरांमध्ये शौचालय, पाणीपुरवठा, वीज आणि स्वयंपाकघर यासारख्या मूलभूत सुविधा आहेत. मिशन महिला सदस्याच्या नावावर किंवा संयुक्त नावाने घरांची मालकी प्रदान करून महिला सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन देते. भिन्न दिव्यांग व्यक्ती, ज्येष्ठ नागरिक, अनुसूचित जाती, जमाती, ओबीसी, अल्पसंख्याक, एकल महिला, ट्रान्सजेंडर आणि समाजातील इतर दुर्बल आणि असुरक्षित घटकांना देखील प्राधान्य देण्यात आले आहे. PMAY-U अंतर्गत घर लाभार्थींना सुरक्षिततेच्या भावनेसह आणि मालकी हक्काच्या अभिमानासह सन्माननीय जीवन सुनिश्चित करते. PMAY-U ने भौगोलिक परिस्थिती, भौगोलिक परिस्थिती, आर्थिक परिस्थिती, जमिनीची उपलब्धता, पायाभूत सुविधा इत्यादींवर आधारित व्यक्तींच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी कॅफेटेरियाचा दृष्टीकोन राबविण्यात येत आहे. म्हणून योजना खालीलप्रमाणे चार भागांमध्ये विभागली गेली आहे:
- इन-सीटू झोपडपट्टी पुनर्विकास (ISSR):
केंद्रीय सहाय्य रु. एक लांखापर्यंत खाजगी विकासकांच्या सहभागाने ISSR च्या घटकांतर्गत शासकीय जमिनीचा म्हणून वापर करून पात्र झोपडपट्टी रहिवाशांसाठी बांधलेल्या सर्व घरांसाठी 1 लाख प्रति घर प्रमाणे लाभ देण्यात येते. पुनर्विकासानंतर, मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार राज्य/केंद्रशासित प्रदेश सरकारद्वारे झोपडपट्ट्यांची अधिसूचना रद्द करण्याची शिफारस केली आहे.या साठी या योजनेचा जास्तीत जास्त लाभ शासनाकडून देण्यात येत आहे.
व यामुळे पुनर्विकास होत असलेल्या इतर झोपडपट्ट्यांसाठी केंद्रीय सहाय्य शासनाकडून देण्यात येते. राज्ये/शहरांना प्राथमिकता दिली जाते. प्रकल्प आर्थिकदृष्ट्या व्यवहार्य बनवण्यासाठी राज्ये/शहरे अतिरिक्त FSI/FAR किंवा TDR देतात. खाजगी मालकीच्या जमिनीवरील झोपडपट्ट्यांसाठी, राज्ये/शहर त्यांच्या धोरणानुसार जमीन मालकाला अतिरिक्त FSI/FAR किंवा TDR देतात. अशा ठिकाणी शासन या योजनांचा उपक्रम राबवून प्रतिकुल परिस्थितिमध्ये घरकुल देण्यात येते.
2.क्रेडिट लिंक्ड सबसिडी स्कीम (CLSS)
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल विभाग (EWS)/निम्न उत्पन्न गट (LIG), मध्यम उत्पन्न गट (MIG)-I आणि मध्यम उत्पन्न गट (MIG)-II मधील लाभार्थी बँका, गृहनिर्माण वित्त कंपन्या आणि इतर अशा संस्थांकडून गृहनिर्माण कर्ज घेते, नवीन घरांचे बांधकाम ६ लाख, रु. 9 लाख आणि अनुक्रमे 12 लाख पर्यंतच्या कर्जाच्या रकमेवर ६.५%, ४% आणि ३% व्याज अनुदानास पात्रता देतात. मंत्रालयाने गृहनिर्माण आणि नागरी विकास महामंडळ (HUDCO), नॅशनल हाऊसिंग बँक (NHB) आणि स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) यांना कर्ज देणाऱ्या संस्थांद्वारे लाभार्थींना हे अनुदान चॅनेलाइज करण्यासाठी आणि प्रगतीचे निरीक्षण करण्यासाठी केंद्रीय नोडल एजन्सी (CNAs) म्हणून नियुक्त केले आहे. MIG श्रेणीसाठी योजना 31 मार्च 2021 पर्यंत वाढवण्यात आली आहे. CLAP पोर्टलने CLSS वर्टिकल अंतर्गत प्रक्रिया सुव्यवस्थित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे ज्यामुळे तक्रारी कमी करण्यात मंत्रालयाला देखील मदत झाली आहे.
- भागीदारीत परवडणारी घरे (AHP)
AHP अंतर्गत, 1.5 लाख रु.ची केंद्रीय मदत प्रति EWS आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल घटकांना घर भारत सरकार मार्फत देण्यात येते. परवडणारा गृहनिर्माण प्रकल्प वेगवेगळ्या श्रेणींसाठी घरांचे वेगवेगळे प्रकार असू शकतो.परंतु प्रकल्पातील किमान 35% घरे EWS श्रेणीसाठी असल्यास, तो केंद्रीय सहाय्यासाठी पात्र असेल. राज्य व केंद्रशासित प्रदेश EWS घरांच्या विक्री किमतीच्या वरच्या कमाल मर्यादेवर निर्णय घेतात ज्यायोगे इच्छित लाभार्थ्यांना परवडणारे असावे.
- लाभार्थ्यांच्या नेतृत्वाखालील वैयक्तिक घर बांधणी (BLC-N/ BLC-E):
केंद्रीय सहाय्य 1.5 लाख रु. पर्यंत. वैयक्तिक घर बांधणीसाठी EWS (आर्थिक दुर्बल घटक) श्रेणीतील पात्र कुटुंबांना घर बांधणी सहाय्य दिले जाते. नागरी स्थानिक संस्था लाभार्थ्याने सादर केलेली माहिती आणि इमारत आराखडा पाहणी करतात जेणेकरून जमिनीची मालकी आणि इतर तपशील जसे की आर्थिक स्थिती आणि कागदपत्रे पात्रता तपासणी करून निश्चित केले जाते. केंद्रीय सहाय्य, राज्य व केंद्रशासित प्रदेश/यूएलबी शेअरसह, जर असेल तर, राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांद्वारे थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) द्वारे लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये जारी केले जाते. यामध्ये स्थलांतरित कामगार/शहरी गरीबांसाठी परवडणारे भाडे गृहनिर्माण संकुल (ARHCs) कोविड-19 साथीच्या काळामध्ये देशातील शहरी वस्ती स्थलांतरित/गरीबांचे उलटे स्थलांतर झाले आहे. शहरी स्थलांतरित झोपडपट्टी/अनौपचारिक वसाहती/अनधिकृत वसाहती/पेरी-शहरी भागात राहून घरांचा खर्च वाचवतात.
प्रधानमंत्री आवास योजना – शहरी Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme पात्रतेसाठी नवीन नियम
- वयोमर्यादा: लाभार्थीचे वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त असणे आवश्यक आहे.
- उत्पन्न: EWS साठी, लाभार्थीचे वार्षिक उत्पन्न 6 लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे.
- LIG साठी, लाभार्थीचे वार्षिक उत्पन्न 6 लाख रुपयांपेक्षा जास्त आणि 12 लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे.
- MIG-I साठी, लाभार्थीचे वार्षिक उत्पन्न 12 लाख रुपयांपेक्षा जास्त आणि 18 लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे.
- MIG-II साठी, लाभार्थीचे वार्षिक उत्पन्न 18 लाख रुपयांपेक्षा जास्त असावे.
- लाभार्थी हा भारताचा नागरिक आणि त्याला घर बांधण्याची किंवा खरेदी करू इच्छित असलेल्या राज्याचा किंवा जिल्ह्याचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री आवास योजना – शहरी फायदे Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme Benefits
- परवडणारी घरे: PMAY अंतर्गत, गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील लोकांना परवडणारी घरे मिळण्याची संधी मिळते. या अंतर्गत, घरांच्या बांधकामासाठी आणि खरेदीसाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते, ज्यामुळे घरांच्या किमती कमी होतात.
- गृहनिर्माण सुविधा: PMAY अंतर्गत, दारिद्र्यरेषेखालील लोकांना घरांची सुविधा मिळते. ज्यांना आतापर्यंत स्वतःच्या घरात राहता येत नव्हते किंवा ज्यांना स्वतःचे घर नव्हते त्यांच्यासाठी हे महत्त्वाचे आहे.
- घरांची गुणवत्ता: PMAY अंतर्गत बांधल्या जाणाऱ्या घरांच्या गुणवत्तेवर विशेष लक्ष दिले जाते. याचा अर्थ इथले लोक उत्तम आणि सुरक्षित घरांचा आनंद घेऊ शकतात.
- महिलांना विशेष प्राधान्य: PMAY मध्ये घरांसाठी महिलांना विशेष प्राधान्य दिले जाते. यातून महिला स्वत:च्या घराच्या मालक बनून समाजात सक्षम होऊ शकतात.
- ग्रामीण भागासाठी सामाजिक सुरक्षा: PMAY ग्रामीण भागात घरांसाठी पर्याय देखील प्रदान करते, ज्यामुळे ग्रामीण समुदायांना सामाजिक सुरक्षा मिळते.
- पूर आणि आपत्ती संरक्षण: PMAY अंतर्गत, आपत्तीग्रस्त भागात घरांच्या बांधकामासाठी विशेष उपाययोजना केल्या जातात, ज्यामुळे लोकांना आपत्तीच्या वेळी सुरक्षित राहण्यास मदत होते.
- दारिद्र्यरेषेखालील लोकांसाठी आर्थिक सहाय्य: PMAY अंतर्गत, घरांच्या बांधकामासाठी देखील आर्थिक सहाय्य प्रदान केले जाते, ज्यामुळे दारिद्र्यरेषेखालील लोकांना घरे मिळण्याची संधी मिळते.
- प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY) ही भारत सरकारची एक महत्त्वाची पायरी आहे जी गरीब आणि असहाय वर्गातील लोकांना त्यांच्या स्वतःच्या घरात स्थायिक होण्याची सुवर्ण संधी प्रदान करते.
प्रधानमंत्री आवास योजना Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme ची मुख्य उद्दिष्टे
सर्वांसाठी घरे: दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांना कायमस्वरूपी घरे देण्याच्या उद्देशाने घरांची सुविधा उपलब्ध करून देणे.
ग्रामीण भागात कायमस्वरूपी खात्रीशीर घरे: ग्रामीण भागातील दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांना कायमस्वरूपी खात्रीशीर घरे उपलब्ध करून देणे ज्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल.
ग्रामीण भागातील गरीब कुटुंबांना शहरी भागात घरे उपलब्ध करून देणे: शहरी भागातील ग्रामीण भागातील आयात केलेल्या आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबांना परवडणारी घरे उपलब्ध करून देणे.
ग्रामीण आणि शहरी भागातील गृहनिर्माण विकास योजनांमध्ये समन्वय साधणे: ग्रामीण आणि शहरी भागातील गृहनिर्माण विकास योजनांचे व्यवस्थापन करणे.
प्रधानमंत्री आवास योजना फॉर्म ऑनलाइन 2023 Rural Pradhanmantri Awas Yojna Online Application (PMAY फॉर्म ऑनलाइन 2023)
प्रधानमंत्री आवास योजनेअंतर्गत ऑनलाइन फॉर्म २०२३ हा त्यांच्यासाठी आहे ज्यांना केंद्र सरकारच्या सर्वांसाठी घरांचा लाभ घ्यायचा आहे. ते लोक प्रधान मंत्री आवास योजना ऑनलाइन नोंदणी 2023 द्वारे गृहनिर्माण युनिटसाठी अर्ज करू शकतात आणि प्रधानमंत्री आवास योजना फॉर्म भरू शकतात.
प्रधानमंत्री आवास योजना Rural Pradhanmantri Awas Yojna Scheme साठी अर्ज करण्यासाठी पात्रता निकष काय आहेत?
जर शहरी भागात घरांच्या बांधकामासाठी अर्ज केला जात असेल, तर मूळ गृहनिर्माण योजना (MIG), लागू गृहनिर्माण योजना (LIG), आणि EDG गृहनिर्माण योजना (EWS अंतर्गत गणना केलेल्या उत्पन्न मर्यादेनुसार पात्र असणे आवश्यक आहे).
PMAY अंतर्गत घरांची मागणी करणाऱ्या व्यक्ती भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
घर बांधण्यासाठी अर्ज केला जात असल्यास, अर्जदार आणि त्याच्या कुटुंबातील सर्व सदस्यांची वयोमर्यादा निश्चित केली जाते. ही मर्यादा वेगवेगळ्या उत्पन्न गटांसाठी बदलते आणि MIG, LIG, EWS आणि EDG अंतर्गत बदलू शकते.
PMAY अंतर्गत, मागासवर्गीय आणि अनुसूचित जाती/जमातींमधील लोकांना गृहनिर्माण प्राधान्य दिले जाते. यामुळे या समुदायातील लोकांना परवडणारी आणि योग्य घरे मिळण्याची संधी मिळते.
PMAY अंतर्गत, घरांच्या बांधकामासाठी अर्ज करणार्‍या व्यक्ती अशा असाव्यात ज्यांच्याकडे स्वतःचे घर नाही, किंवा जे भाड्याने राहतात आणि त्यांना स्वतःचे घर घेणे आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री आवास योजना ऑनलाइन अर्ज 2023: PMAY साठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा? ((प्रधानमंत्री आवास योजना ऑनलाइन अर्ज फॉर्म २०२३)
- प्रधानमंत्री आवास योजनेअंतर्गत ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी, खाली दिलेल्या टिपांचे अनुसरण करा.
- पायरी 1: सर्व प्रथम PMAY च्या अधिकृत वेबसाइट https://pmaymis.gov.in/ वर जा.
- पायरी 2: मुख्य पृष्ठावरील ‘नागरिक मूल्यांकन’ पर्यायावर क्लिक करा आणि ड्रॉप-डाउन मेनूमधून
‘ऑनलाइन अर्ज करा’ निवडा. येथे तुम्हाला चार पर्याय दिसतील. तुमच्या गरजेनुसार पर्याय निवडा.
- पायरी 3: PMAY 2023 अंतर्गत ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी In Situ Slum Redevelopment (ISSR) पर्याय निवडा. पुढील पृष्ठावर तुम्हाला आधार क्रमांक आणि नाव विचारले जाईल. तपशील भरा आणि तुमचा आधार तपशील सत्यापित करण्यासाठी ‘चेक’ वर क्लिक करा.
- पायरी 4: पुढील पृष्ठावर तुम्हाला तपशील (स्वरूप A) दिसेल. आपल्याला या फॉर्ममध्ये तपशील प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. सर्व स्तंभ काळजीपूर्वक भरा. यामध्ये तुमच्या राज्यापासून ते तुमच्या पत्त्यापर्यंत अनेक प्रकारची माहिती भरायची आहे.
- पायरी 5: PMAY 2023 साठी सर्व तपशील भरल्यानंतर, कॅप्चा प्रविष्ट करा आणि ‘सबमिट’ बटणावर क्लिक करा. तुमचा PMAY 2023 ऑनलाइन अर्ज पूर्ण झाला आहे.
PMAY च्या ऑफलाइन अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
प्रधानमंत्री आवास योजना 2023 अंतर्गत अर्ज सादर करताना, तुम्हाला खालील कागदपत्रे जोडावी लागतील.
- आयडी पुराव्याची प्रत
- पत्त्याच्या पुराव्याची प्रत
- आधार कार्डची प्रत
- उत्पन्नाच्या पुराव्याची प्रत
- मालमत्तेच्या मूल्यांकनाचे प्रमाणपत्र
- सक्षम अधिकाऱ्याकडून एनओसी
- तुमचे किंवा तुमच्या कुटुंबाचे भारतात कोणतेही घर नाही असे प्रतिज्ञापत्र
प्रधानमंत्री आवास योजना 2023 अंतर्गत जर तुम्ही फॉर्म भरलेला असेल तर तुमचे नाव पाहण्यासाठी लाभार्थी यादी खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करून पाहू शकता.
प्रधानमंत्री आवास योजना 2023 अंतर्गत लाभार्थी यादी ही तुम्हाला आपल्या तालुका किंवा जिल्हा स्तरीय महानगर पालिका /नगरपालिका येथे जाऊन संपर्क करायचे आहे.
संपूर्ण महाराष्ट्र यादी जिल्हा प्रमाणे तुमचे नाव पाहण्यासाठी खालील लिंक वर जा.
| 1. | पुणे–pune | उपलब्ध |
| 2. | लातूर–latur | उपलब्ध |
| 3. | अहमदनगर–ahamadnagar | उपलब्ध |
| 4. | जळगाव–jalgaon | उपलब्ध |
| 5. | धारशिव–dharashiv | उपलब्ध |
| 6. | छत्रपती संभाजीनगर–chatrpati sambhajinagar | उपलब्ध |
| 7. | परभणी–parbhani | उपलब्ध |
| 8. | सोलापूर–solapur | उपलब्ध |
| 9. | बीड Beed | उपलब्ध |
| 10. | हिंगोली hingoli | उपलब्ध |
| 11. | जालना-jalna | उपलब्ध |
| 12. | नांदेड-nanded | उपलब्ध |
| 13. | धुळे-dhule | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 14 | अमरावती – Amravati | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 15. | कोल्हापूर-kolhapur | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 16. | रत्नागिरी-ratnagiri | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 17. | सांगली-sangali | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 18. | नाशिक nashik | उपलब्ध |
| 19. | वर्धा vardha | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 20. | गडचिरोली-gadchiroli- | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 21. | गोंदिया-gondiya- | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 22. | चंद्रपूर-chandpur | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 23. | भंडारा-bhandara | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 24. | बुलढाणा-buldhana | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 25. | अकोला- akola | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 26. | वाशिम -Vashim | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 27 | नागपूर-Nagpur | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 28. | मुंबई शहर-mumbai shahar | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 29. | मुंबई उपनगर-mumbai upnagar | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 30. | पालघर – palghar | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 31. | रायगड -raigad | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 32. | नंदुरबार – nandurbar | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 33. | यवतमाळ -yavatmal | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 34. | सिंधुदुर्ग – sindudurg | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 35. | ठाणे – thane | हे सध्या उपलब्ध नाही |
| 36. | सातारा -satara | हे सध्या उपलब्ध नाही |
जर तुम्हाला पी पीएम किसान निधी दोन हजार च्या हपत्याबाबत कोणत्याही समस्या येत असल्या तर खालील लिंक वर क्लिक करून सोडवा.